In memoriam JOHN LANDWEHR

Op 12 mei jongstleden is John Landwehr plotseling overleden.
Hij stond bekend als een veelzijdig verzamelaar. Samen met zijn vrouw Josephine verzamelde hij borduurpatronen uit de 19e eeuw en dat is de reden waarom hij vandaag onderwerp op mijn blog is.
Hij was goed bekend in de wereld van de antiquairs, waardoor hij ingang had bij veel verzamelaars, kopers en verkopers. Behalve borduurpatronen verzamelde hij ook kinderboeken uit de 19e eeuw, oude kookboeken en andere historische boeken. Hij schreef een flink aantal boeken over zijn verzamelingen, meestal met een kwinkslag.



Ex libris van John Landwehr: Een leven zonder boeken
is de dood. (aan Seneca ontleend motto)

In 1995 heeft het echtpaar Landwehr-Vogels hun uitgebreide collectie borduurpatronen geschonken en gedeeltelijk verkocht aan de gemeente Tiel, die de verzameling onderbracht in het Regionaal Archief Rivierenland aldaar. Hier worden ze sindsdien goed bewaard in een geklimatiseerd depot.
De collectie kreeg de naam "Atlas Landwehr-Vogels" en bestaat uit duizenden hand gekleurde borduurpatronen, bijlages bij tijdschriften uit de 19e eeuw en oude, zeer oude, maar ook hedendaagse boeken over handwerken en borduurpatronen. Daarnaast is er in de collectie een indrukwekkend aantal voorwerpen die met hun verzameling te maken heeft, sommige van museale kwaliteit.

Eén van de voorwaarden voor schenking was, dat de Atlas op gezette tijden tentoongesteld zou worden. Het Regionaal Archief heeft dat ook gerealiseerd.
In 1997 vond de eerste tentoonstelling plaats in het streekmuseum van Tiel, genaamd: "Steek voor steek".
In 2003 in het Stedelijk Museum in Zwolle, genaamd: "Borduren in de 19e eeuw".
In 2008 in het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem: "Met liefde op linnen".
Daarnaast waren er in het Regionaal Archief Rivierenland een paar kleinere tentoonstellingen in 2000 en in 2005 te zien.
In 2017 zal in de Kantfabriek in Horst opnieuw een tentoonstelling worden gehouden van hand gekleurde borduurpatronen uit de Atlas Landwehr-Vogels en uit mijn eigen collectie en ik hoop dan mijn boek over dit onderwerp te presenteren.

Begin 2005 kwam ik met het Regionaal Archief in contact vanwege mijn grote passie voor de hand gekleurde borduurpatronen, waarna in samenwerking met de vereniging MERKWAARDIG de tentoonstelling in Arnhem werd gerealiseerd. In 2009 werd ik vrijwilliger bij het Archief, met als taak het beschrijven van de gehele Atlas.
In de loop van 2005 vond mijn eerste contact plaats met het echtpaar Landwehr-Vogels. Mijn bedoeling was om wat meer achtergrondinformatie van hen te vernemen over hun verzameling. Het zijn een aantal gedenkwaardige bezoeken geworden in de jaren daarop. Ook al hadden zij de borduurpatronen niet meer in huis, hun passie over het verzamelen ervan klonk door in hun verhalen.

John Landwehr liet mij - met witte handschoentjes aan - het oude patronenboekje van Johann Sibmacher zien: "Newes Modelbuch in Kupffer gemacht", een uitgave uit 1604! Het staat vol met prachtige oude borduurpatronen die op koperplaat zijn gemaakt. Toen hij zag dat mijn interesse groot was, kwamen meer boeken op tafel die hij mij liet zien en daaruit kon ik opmerken dat zijn passie voor oude boeken zeer groot was.
Zijn vrouw Josephine was meer van de borduurpatronen en kon daar veel over vertellen. Zij schreef in 1984 het boek: "Historische kruissteekpatronen", dat nu alleen antiquarisch te verkrijgen is. Ik heb dit keer de achterkant van het boek gefotografeerd. De voorkant is inmiddels wel bekend bij velen. De patronen achterop zijn door John Landwehr en zijn vrouw geschonken in juni 2012, bij de opening van het nieuwe gebouw van het Regionaal Archief Rivierenland. Het zijn opmerkelijke grote patronen, waarvan de J en de L een onderdeel zijn. Ze zijn met clownsfiguren versierd: de letters van hun voornamen.

Door de verzameling van John en Josephine Landwehr-Vogels ben ik in de gelegenheid gesteld om al deze prachtige borduurpatronen te beschrijven en te bestuderen en daardoor veel kennis op te doen, met name van de grote hoeveelheid hand gekleurde borduurpatronen.
John Landwehr is 91 jaar geworden.